Meten = Weten?
Performance management is echter niet alleen een ‘harde, technische’ discipline, maar gaat vooral ook om gedrag (zowel van medewerkers ten aanzien van uitvoering volgens de norm en van leidinggevenden door te reflecteren en bij te sturen op resultaat). Als Performance Management puur technisch wordt ingestoken treedt een aantal managementwetten in werking; meten blijkt niet altijd weten te zijn:
- De wet van Goodhart – die wordt gebruikt om de problemen te benoemen die verbonden zijn aan het gebruik van een prestatie-indicator als doelstelling: zodra een prestatie-indicator een doelstelling wordt voor beleidsuitvoering, houdt het op een goede prestatie-indicator te zijn.
- De wet van de verkeerde betekenisgeving – die zegt dat cijfers alleen niets zeggen omdat er vaak verschillende interpretaties van die cijfers mogelijk zijn. Je moet meer informatie hebben van het doel en de context om de cijfers goed te kunnen beoordelen.
- De wet van de complexiteit en afnemende aandacht die stelt dat complexe PMS-systemen moeilijk toegankelijk zijn en daarom geen of onvoldoende aandacht krijgen. Bovendien hebben dergelijke systemen de neiging uit te dijen. Er is steeds meer informatie nodig, meer nauwkeurige indicatoren en meer gedetailleerde definities om verkeerde interpretaties van de cijfers tegen te gaan. Het PMS-systeem wordt vervolgens te complex en is dan moeilijk te onderhouden, wat de kwaliteit en de betrouwbaarheid van de gegevens niet ten goede komt. Bovendien weten goede managers wel wat er goed gaat en wat niet. Zij hebben daar geen uitgebreid systeem van prestatiemeting voor nodig. Hun aandacht voor het PMS-systeem neemt af. De overige medewerkers hebben dat snel door en zullen ook minder aandacht aan het systeem schenken. Hierdoor neemt de betrouwbaarheid verder af, waardoor het PMS-systeem werkloos dreigt te worden.